آیا باید به خرید لاستیک چینی فکر کرد یا بی‌خیال شد؟
برای بسیاری از ما «ساخت چین» یادآور محصولاتی است که همیشه باید با احتیاط سراغشان رفت؛ از اسباب‌بازی‌های آلوده گرفته تا ظروفی که کیفیتشان محل تردید است. همین سابقه ناخوشایند باعث می‌شود وقتی صحبت از لاستیک خودرو ـ که با امنیت جان‌مان گره خورده ـ به میان می‌آید، حساسیتمان چند برابر شود.
واقعاً پول چه چیزی را می‌دهیم؟
مت ادموندز، یکی از مدیران TireRack، جمله‌ای دارد که تکلیفش را با تایرهای ارزان‌قیمت روشن می‌کند:
«ما محصول چینی نمی‌فروشیم چون سطح عملکردی که می‌خواهیم، در آنها پیدا نمی‌شود.»
تایرهای چینی معمولاً در بازه قیمتی بسیار پایین رقابت می‌کنند؛ ظاهر آراسته دارند اما پشت این ظاهر، کاهش هزینه در مواد اولیه و تحقیق‌وتوسعه پنهان شده است. مهندسی تایر، چیزی نیست که با حذف چند آزمایش و ساده‌سازی فرایند بتوان آن را دور زد. بسیاری از تولیدکنندگان چینی حتی الگوی آج برندهای شناخته‌شده را نسخه‌برداری می‌کنند؛ اما شکل آج، کیفیت ساخت را تضمین نمی‌کند.
«ساخت چین» همیشه یعنی بی‌کیفیت؟ قطعاً نه.
کشور چین کارخانه دنیا است؛ از محصولات بی‌نام‌ونشان گرفته تا تولیداتی که زیر نظر شرکت‌های بزرگ جهانی ساخته می‌شوند. همان‌طور که اپل، سونی و بسیاری از برندهای معتبر بخشی از تولید خود را به این کشور سپرده‌اند، صنعت لاستیک هم استثنا نیست.
نمونه‌اش لاستیک Trazano است؛ محصولی اقتصادی‌تر اما با همان چارچوب مهندسی. وقتی ترکیب مواد اولیه کنترل‌شده باشد و استانداردهای سازنده دقیقاً پیاده شود، نتیجه می‌تواند قابل قبول باشد.
اما بخش بزرگی از تایرهای فوق‌ارزان چینی که در بازارهای مختلف دیده می‌شود، داستان دیگری دارند:
کشش ضعیف، آج‌های غیرقابل‌اعتماد، سروصدای زیاد و استهلاک سریع. چنین لاستیکی ممکن است شما را در روزهای بارانی از مسیر خارج کند یا بعد از چند ماه به تعویض مجدد مجبور شوید.
آیا در میان برندهای چینی، محصول خوب هم وجود دارد؟
بله. برایان ملیکو، مدیر Dynamic Tire Corp، که سال‌ها واردکننده تایرهای چینی بوده، اعتقاد دارد کیفیت در بعضی برندها به‌راحتی قابل دفاع است. شرکت او با برندهایی مثل Sailun، Triangle، Prime X و Diamondback کار می‌کند؛ مجموعه‌هایی که نه‌تنها در چین، بلکه در بازارهای آمریکا، کانادا و بیش از صد کشور دیگر فعال‌اند.
اگر مدیریت کیفیت درست انجام شود، صنعت چین توان ساخت محصولاتی کاملاً استاندارد را دارد؛ از قطعات هواپیما گرفته تا تلویزیون‌های سونی و دستگاه‌های اپل. اما این نکته هم درست است که وقتی مواد اولیه ضعیف و مهندسی سطحی باشد، احتمال وقوع مشکل بالا می‌رود.
چندین برند بزرگ دنیا – مثل میچلین، گودیر، یوکوهاما و کانتیننتال – خطوط تولیدی در چین دارند. بنابراین «محل تولید» الزاماً نشان‌دهنده کیفیت پایین نیست؛ فرایند ساخت و نظارت برند مادر است که تعیین‌کننده است.
چرا برخی لاستیک‌های چینی ارزان‌تر هستند؟
به گفته ملیکو، دلیل اصلی تفاوت قیمت این موارد است:
تیم‌های مهندسی کوچک‌تر
هزینه پایین‌تر بازاریابی
نیروی کار ارزان
نتیجه این سه مورد، لاستیکی است که قیمتش تا ۵۰ درصد کمتر تمام می‌شود. اما برای تبدیل شدن به رقیب جدی برندهای مطرح، این صنعت هنوز باید سرمایه بیشتری به تحقیق‌وتوسعه اختصاص دهد.
تا رسیدن به آن مرحله، بهتر است فریب «قیمت وسوسه‌انگیز» را نخوریم و ایمنی‌مان را به خطر نیندازیم.
وضعیت کیفیت لاستیک چینی در بازار ایران
کیفیت تایرهای چینی یکسان نیست. بعضی برندها واقعاً قابل‌اعتمادند و بعضی تنها به‌دلیل قیمت پایین و نبود برنامه برای ادامه واردات، با کمترین سطح کیفیت وارد می‌شوند. این دسته را معمولاً به نام «چینی‌های بی‌نام‌ونشان» می‌شناسیم.
واردکنندگان معتبر به‌خوبی می‌دانند که فروش لاستیک بی‌کیفیت، بازارشان را از بین می‌برد؛ بنابراین بیشتر برندهای قانونی واردشده، استانداردهای بین‌المللی لازم را دارند. لاستیک‌های غیراستاندارد اصلاً نمی‌توانند به‌صورت قانونی از گمرک ترخیص شوند.
برچسب‌های استاندارد و اطلاعات فنی روی دیواره هر لاستیک چاپ شده و بدون توجه به کشور تولیدکننده، قابل بررسی است.
چگونه یک لاستیک چینی خوب پیدا کنیم؟
لاستیک چینیِ مناسب، مزایایی دارد که انتخابش را منطقی می‌کند:
۱. قیمت منطقی
با توجه به هزینه تولید کمتر، خرید لاستیک چینی برای کسانی که بودجه محدود دارند، گزینه‌ای اقتصادی است؛ به‌ویژه وقتی کیفیت برند انتخابی مناسب باشد.
۲. تنوع سایز و طرح
بازار چین مملو از کارخانه‌های متعدد است؛ همین موضوع باعث شده تقریباً برای هر خودرو و هر سلیقه‌ای، چند گزینه موجود باشد.
۳. پیشرفت قابل توجه در سال‌های اخیر
بسیاری از تولیدکنندگان چینی برای حفظ سهم بازار جهانی، فناوری و خط تولیدشان را به‌طور مستمر به‌روز می‌کنند.
۴. رعایت استانداردهای جهانی
برندهای درجه‌یک چینی که به اروپا و آمریکا صادر می‌شوند، باید استانداردهایی مثل ECE یا ISO را بگذرانند.
۵. دسترسی راحت
میزان تولید بالا و شبکه گسترده عرضه باعث شده یافتن سایزهای مختلف آسان باشد.
نقاط ضعف تایرهای چینی
در کنار مزایا، چند ایراد مهم هم وجود دارد:
۱. نوسان کیفیت بین برندها
چون تعداد تولیدکنندگان زیاد است، کیفیت از یک برند تا برند دیگر کاملاً متفاوت می‌شود.
۲. عمر کمتر نسبت به برندهای پریمیوم
به‌طور معمول تایرهای چینی در برابر برندهای مطرح، دوام کوتاه‌تری دارند؛ هرچند اغلب از تایرهای ایرانی عمر بیشتری می‌کنند.
۳. نیاز به بررسی دقیق قبل از خرید
باید اطلاعات درج‌شده روی بدنه تایر، نظرات خریداران و سابقه برند را بررسی کرد. انتخاب اشتباه سایز یا مدل می‌تواند کیفیت رانندگی را کاهش دهد.
