8 پرونده روی میز تهران و کابل | ماجرای یک دیدار خاص هیات ایرانی در افغانستان
همشهری آنلاین – گروه سیاسی: نخستین سفر رئیس دستگاه دیپلماسی ایران به افغانستان پس از بازگشت طالبان به قدرت در مردادماه ۱۴۰۰، در کانون توجه رسانه‌ها قرار دارد، چراکه دوطرف پرونده‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی ویژه‌ای را روی‌میز مذاکرات دارند.
ازسوی دیگر محتوای رایزنی‌های صورت گرفته میان مقام‌های دو کشور نشان می‌دهد تهران و کابل درصدد شکل‌دهی به دور تازه‌ای از مناسبات هستند که بیش از هر چیز بر توسعه مبادلات اقتصادی و تجاری متمرکز شده‌است. براین اساس هم بود که جمعی از فعالان بخش‌خصوصی نیز در ایران سفر عراقچی را همراهی می‌کردند. در ادامه به بررسی برخی پرونده‌های روی‌میز رایزنی‌های ایران و افغانستان می‌پردازیم.
- حقابه هیرمند: اختصاص حقابه ایران از رود هیرمند، یکی از اصلی‌ترین موضوع‌هایی است که طی سال‌های اخیر همواره در دستورکار تهران و کابل قرار داشته است و از سرفصل‌های مهم رایزنی‌های عراقچی در کابل نیز به‌شمار می‌رود.
- مهاجران: ساماندهی وضعیت ورود مهاجران افغانستانی به ایران از دیگر پرونده‌های پیچیده و مهمی است که تهران و کابل روی‌میز دارند و در جریان این سفر نیز درباره آن بحث و تبادل‌نظر می‌شود.
- همکاری‌های اقتصادی: توسعه ظرفیت‌های اقتصادی میان دوطرف و پیگیری توافق‌های گذشته در این میز از دیگر دستورکاهای سفر عراقچی به کابل به‌حساب می‌آید.
- امنیت مرزها: با توجه به اینکه موضوع انسداد مرزهای ایران در جنوب‌شرق، از دستورکارهای مهم ایران به‌شمار می‌رود و عملیات اجرایی آن درحال انجام است، بحث افزایش امنیت مرزها و انجام هماهنگی‌های لازم دراین زمینه میان دوطرف، از مهم‌ترین پرونده‌های مورد بحث تهران و کابل است.
- پیگیری تفاهم‌های دوجانبه: انجام پیگیری‌های لازم به‌منظور اجرایی‌سازی تفاهم‌های دوجانبه به‌ویژه در حوزه همکاری‌های اقتصادی، از جمله در زمینه محقق کردن چشم‌انداز ۱۰میلیارد دلاری تبادلات تجاری، همکاری در حوزه کریدورهای ترانزیتی و… از دستورکاهای ویژه این سفر به‌شمار می‌رود.
- ثبات‌سازی در افغانستان: حل مسائل داخلی افغانستان در راستای ثبات‌سازی در این کشور، یکی از دغدغه‌های سیاسی – امنیتی مهم تهران در توسعه مناسبات با کابل است که از مسیر توسعه همکاری‌های دوجانبه محقق خواهد شد.
- مبارزه با تروریسم: یکی از دغدغه‌های مهم ایران و افغانستان در سال‌های اخیر، مقابله موثر با فعالیت‌های گروه‌های تروریستی در خاک افغانستان است. اکنون به‌نظر می‌رسد پیگیری این موضوع از دستورکارهای مهم عراقچی در کابل است.
- ارتقای تعامل‌های دیپلماتیک: پیگیری دستورکاری متنوع از طریق افزایش تعامل‌های دیپلماتیک میان دوطرف نیز مهم‌ترین نکات مورد توجه تهران و کابل به شمار می‌رود.
محورهای رایزنی عراقچی در کابل
- توسعه ارتباطات اقتصادی ایران و افغانستان
- برقراری هرچه بیشتر امنیت در روابط همسایگی
- بهره‌گیری از پیوندهای دو ملت به‌منظور تأمین منافع متقابل
- تاکید ایران بر اجرای کامل توافقنامه رودخانه هلمند میان دو کشور
- تاکید بر گسترش همکاری‌های دوجانبه در موضوع مهاجران
- افزایش همکاری‌های امنیتی میان دوطرف
- تاکید بر ظرفیت‌سازی‌های تازه در همکاری‌های اقتصادی تهران – کابل
بخش‌خصوصی به میدان می‌آید
در شرایطی که بنا به اذعان فعالان اقتصادی، سطح ۲ تا ۳ میلیارد دلاری صادرات ایران به افغانستان، این کشور را به شریک اقتصادی اصلی ایران در منطقه تبدیل کرده‌است، دوطرف گره‌گشایی از فعالیت تجار و بخش‌خصوصی را در کانون توجه قرار داده‌اند.
براین اساس هم بود که نمایندگان بخش‌خصوصی ایران، که عراقچی را در این سفر همراهی می‌کردند، در دیدار با نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت صنعت و تجارت طالبان، به بررسی راهکارهای توسعه مراودات تجاری میان دوطرف پرداختند. برخی محورهای رایزنی بخش‌خصوصی ایران در کابل را در ادامه می‌خوانید:
- تبادل‌نظر درباره افزایش سطح تجارت میان دو طرف
- ارتقای کیفیت محصولات صادراتی به افغانستان
- توسعه و تقویت فعالیت‌های تجاری در پایانه‌های مرزی
- انجام همکاری‌های آموزشی در عرصه‌های کشاورزی و معدن
- افزایش همکاری‌ها در بخش‌های فنی – مهندسی و خدمات
- گسترش فعالیت‌ها در بهره‌گیری از ظرفیت‌های بندر چابهار
- تبادل نظر درباره نیازمندی‌های دوطرف در حوزه واردات
- کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و ترانزیت کالا
- توسعه سرمایه‌گذاری‌های متقابل
- تسهیل فعالیت‌های بخش‌خصوصی ازسوی دوطرف
