درباره غش کردن

به گزارش همشهری آنلاین غش کردن که در اصطلاح پزشکی به آن سنکوپ (syncope) می‌گویند، زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون کافی به مغز نرسد و دست دادن کوتاه‌مدت هوشیاری رخ دهد.

اما چگونه می‌توان فهمید که فرد دچار یک غش کردن ساده است یا بیماری جدی‌تری در کار است.

علت‌های غش کردن

بیشتر موارد غش کردن علت وخیمی ندارند، اما همیشه این‌طور نیست.

شایع‌ترین نوع غش کردن «سنکوپ وازوواگال» یا «سنکوپ رفلکسی» است که اغلب در اثر استرس عاطفی، درد، بیماری یا کم آبی بدن ایجاد می‌شود.

این نوع غش کردن در افراد هنگامی رخ می‌دهد که به دلیل ناراحتی عاطفی، درد، بیماری یا کم آبی فشارخونشان افت می‌کند یا اینکه اصولاً فرد به طور کلی فشارخون پایینی دارد و هر گونه تحریکی این واکنش را در دستگاه قلبی-عروقی ایجاد می‌کند.

در این وضعیت قلب به جای اینکه برای حفظ فشارخون سریع‌تر ضربان کند و خون را با شدت بیشتری تلمبه کند، شروع به کندتر شدن می‌کند. در نتیجه فشارخون کاهش می‌یابد، اما ضربان قلب بیشتر کاهش می‌یابد و در نهایت قلب ممکن است برای چندین ثانیه دچار وقفه شود؛ این وقفه برای برخی از افرادی که دوره‌های غش شدیدتری دارند، گاهی اوقات نزدیک به یک دقیقه طول می‌کشد.

درحالی‌که غش‌های ساده معمولاً به سرعت بهبود پیدا می‌کند، «سنکوپ قلبی» – غش کردن ناشی از یک مشکل قلبی زمینه‌ای – ممکن است وخیم‌تر باشد.

در سنکوپ قلبی نسبت به سنکوپ ساده کاهش هوشیاری و بازگشت آن به حالت طبیعی ناگهانی‌تر انجام می‌شود. اگر سن شما بالاتر باشد، احتمال اینکه غش کردن شما به علت ابتلا به بیماری قلبی زمینه‌ای باشد که ممکن است از آن مطلع باشید یا نباشید، بیشتر است. به همین دلیل غش کردن در افراد سالمند نگرانی بیشتری ایجاد می‌کند.

البته جوانان نیز ممکن است دچار بیماری زمینه‌ای قلبی باشند که باعث سنکوپ قلبی آنها شود. غش کردن در آنها ممکن است نشانه هشداردهنده بروز مشکل جدی‌تری در آینده باشد.

علائم هشداردهنده پیش از غش کردن

غش کردن اغلب با مجموعه‌ای از علائم هشداردهنده اولیه همراه است، ازجمله:

• سرگیجه و سیاهی رفتن چشم‌ها

• حالت تهوع

• وزوز در گوش

• بینایی تونلی یا از دست دادن موقت بینایی

• تعریق و سردی

در برخی از افراد این علائم هشداردهنده تا ۳۰ دقیقه قبل از غش کردن رخ می‌دهد، در حالی که برخی از دیگر از افراد برخی دیگر پس از بروز این علائم فقط ۳۰ ثانیه فرصت دارند تا واکنش نشان دهند.

اگر احساس غش دارید چه باید بکنید؟

اگر فشارخون شما دارد افت می‌کند و علائم هشداردهنده‌ای که در بالا ذکر شد، در شما بروز کرده است، به این معنی است که قلب در رساندن خون به مغز شما برخلاف نیروی جاذبه دچار مشکل شده است.

بنابراین در این وضعیت باید سرتان را در سطح قلبتان یا پایین‌تر از سطح قلبتان قرار دهید تا خون به مغزتان بازگردد و از چرخه معیوبی که به غش کردن شما می‌انجامد، جلوگیری شود.

برای انجام این کار، بسته به اینکه کجا هستید و چه کاری امکان‌پذیر است،

سرتان را بین زانوهایتان قرار دهید یا دراز بکشید و سرتان را پایین و پاهایتان را بالا نگهدارید.

این اقدامات را در موارد غش کردن خودتان یا دیگران انجام دهید:

• تنفس و نبض را بررسی کنید. در صورت نبود تنفس و نبض در فرد غش کرده، احیای قلبی-ریوی او را شروع کنید و برای کمک تماس بگیرید.

• فرد را صاف بخوابانید و راه هوایی‌اش را باز کنید.

• پس از غش کردن استراحت کنید و در صورت کم‌آبی بدن آب ترجیحاً حاوی الکترولیت بنوشید.

بلند شدن و بلافاصله راه رفتن احتمالاً بدترین کاری است که پس از غش کردن می‌توانید انجام دهید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

بیشتر غش‌های ساده نیازی به مراقبت اورژانسی ندارند.

اگر کسی دچار غش کردن ساده ناشی از عوامل برانگیزاننده‌ای که قبلاً ذکر کردیم، شده است، بهتر است با پزشک عمومی (پزشک مراقبت‌های اولیه) مشورت شود. به‌خصوص اگر این برای نخستین بار است که این علائم در فرد ظاهر شده است، بهتر است آن را نادیده نگیرد.

بسیاری از افراد پس از نخستین غش کردن به بخش اورژانس مراجعه می‌کنند که کار درستی است.

به‌خصوص در این موارد حتماً به پزشک مراجعه کنید:

– هنگام ورزش کردن غش می‌کنید.

– تپش قلب دارید.

– سابقه خانوادگی مرگ ناگهانی یا مشکلات قلبی وجود دارد.

– بدون علائم هشداردهنده غش می‌کنید یا به علت افتادن در هنگام غش کردن زخمی شده‌اید.

آیا می‌توان از غش کردن جلوگیری کرد؟

برای اکثریت افرادی که غش کرده‌اند، با توجه به اینکه این افراد معمولاً فشارخون پایینی دارند، به عنوان یک اقدام کلی پیشگیری توصیه می‌شود که آب بیشتری بنوشند و گاهی اوقات کمی نمک به غذای خود اضافه کنند.

برای کسانی که با دیدن خون غش می‌کنند، رفتاردرمانی شناختی (CBT) ممکن است به غلبه بر واکنش کمک کند.

منبع: هلث‌دی